حذف شدن فاز

اگر تا به حال کار ضبط صدا را انجام داده‌ باشید ممکن است در حین ضبط احساس کنی که صدای  بدی را می‌‌شنوید، به احتمال زیاد شما با مشکل کنسل شدن فاز روبرو شده‌اید. کنسل شدن فاز پدیده‌ی صوتی است که در طی آن wave  فایل‌های یک یا چندین ترک بر روی هم تاثیر می گذارند و فرکانس های خاصی را حذف یا اصلاحا خنثی می کنند. کنسل شدن فاز را ممکن است بیشتردر حین میکس کردن متوجه بشوید زیرا با دقت بیشتری در حال کار کردن هستید.اما به طور کلی این کنسل شدن فاز میکس و مستر شما را تحت تاثیر قرار می دهد.در ادامه قصد داریم چند نکته در رابطه با رفع این مشکل به شما آموزش دهیم.

کنسل شدن فاز چیست؟

تعریف کلی از کنسل شدن فاز این است که زمانی که شما موج‌ های  دو یا چند سیگنال را با یکدیگر خارج از فاز دارید این اتفاق می افتد، در واقع در جایی که یک سیگنال در پیک هست در نقطه مقابل آن سیگنال دیگری به طور همزمان به صورت معکوس وجود دارد و این باعث خنثی شدن این فرکانس‌ها می شود.دلیل این امر این است قله ها و دره ها (فراز و فرودهای سیگنال صوتی)خارج از سینک هستند و به جای اینکه هم دیگر را پشتیبانی کنند درست در مقابل همدیگر قرار دارند.در این موقع است که فرکانس ها از لحاظ آکوستیکی کنسل می شوند و صدای همدیگر را  حذف می‌کنند.

چگونه از مشکل کنسل شدن فاز جلوگیری کنیم؟

در زمانی که شما به طور همزمان با چند میکروفن ظبط صدا را انجام می دهید، مثلا ضبط درام یا ضبط گیتار آکوستیک با دو میکروفون به صورت همزمان.در زمانی که میکروفون ها در جای درستی جاگذاری نشده باشند مشکل فاز آکوستیکی به وجود می آید. این مشکل از طرف میکروفونی که درجای دورتری از ساز وجود دارد( به دلیل تاخیر زمانی رسیدن سیگنال صوتی)  به وجود می‌آید. بهترین راه برای حل این مشکل این است که جای میکروفون را مجددا تنظیم کنید و یا می‌ توانید از دکمه معکوس کردن فاز که در بسیاری از پری آمپ‌های مدرن یا نرم افزار‌ها وجود دارد استفاده کنید. همچنین این کار به شما کمک می‌کند که موقعیت میکروفون کمی از دیوارها و زمین فاصله بیشتری بگیرد. پلاگین های بسیاری برای حل این مشکل وجود دارند ولی بهترین راه میکروفن گذاری اصولی و صحیح در حین ضبط صدا می باشد.

فاز چیست و چرا اهمیت دارد؟

به طور کلی ،فاز عبارت است از اختلاف زمان بین دامنه و دو منبع صدایی است.
آسان ترین راه برای درک این مطلب شکل سینوسی یک waveform   در زیر می باشد.   تصور کنید که شما دو موج سینوسی دارید که هر یک از آنها از 1 به 1- درقسمت فوقانی از بالا به پایین در حال حرکت است. اگر هیچ اختلاف فازی بین دو موج نبود، به طور قطع هر دو در یک زمان پخش می شدند ودر نهایت ما یک صدای دو برابر بلندتر می شندیم.دلیل این امر این است که این دو موج همدیگر  را تقویت می کردند و ما در نهایت رنجی از 2– تا 2+را داشتیم. اما اگر آنها در فاز نبودند چه اتفاقی می افتاد؟

اگر موج‌های سینوسی  به طور کامل خارج از فاز یکدیگر بودند،یکی از آنها 1+ و دیگری 1- می‌بود و نتیجه جمع آنها صفر باقی می ماند  و دیگر صدایی وجود نداشت. به عنوان مهندسان صدا، ما با waveform های پیچیده تری نسبت به ویو‌های سینوسی سر و کار داریم.به عنوان مثال، ما به ندرت با کنسل شدن فاز به طور کامل مواجه می شویم در بیشتر اوقات ما با بخشی از کنسل شدن فاز روبرو می شویم.ما  بیشتر با حذف فرکانس های پایین یا تقویت آنها و یا شلوغی در صدای استریو در میکس سر و کار داریم. تصور کنید که دو موج سینوسی دارید که هر یک از آنها از 1 به -1 در قسمت فوقانی بالا و پایین حرکت می کند. اگر تفاوت فاز بین این دو وجود نداشت و آنها هر دو به طور همزمان بازی می کردند ، ما به پایان می رسیدیم که یک موج سینوسی را دو برابر بلند می شنویم.

phase

پیدا کردن مشکل فاز

برای پیدا کردن مشکل فاز ابتدا نیاز داریم تابدانیم در میکس دنبال چه هستیم و در چه محدوده‌های فرکانسی باید به دنبال آن بگردیم.

اولین گام برای تشخیص مشکلات احتمالی:

1. منابع صدای استریو(پیانو ، drum overheads و غیره) یکی از مهم ترین نقاط برای پیدا کردن مشکل فاز است.دلیل این امر این است که میکروفون سیگنال‌های یکسانی در یک زمان را با فاصله از هم دریافت می کند.اگرچه این کار به راحتی با تغییر موقیت یکی از میکروفون ها قابل حل است.
2. استفاده از میکروفن های دوئل برای ضبط صدای گیتار (مثل km 184 Neumann) .
3. پروسس پارالل، مثل دابل کردن وکال و یا پارالل کمپرس. گاهی اوقات استفاده از این تکنیک ها صدایی عجیب و غریب به شما می دهد در صورتی که تاخیر زمانی بین سیگنال اصلی و سیگنال پراسس شد به درستی جبران نشده باشد.
4. اگه شما به دنبال layer  کردن یک کانال مثل صدای کیک،بیس و یا یک سینت هستید، شما ممکن است که صداهای مختلف تولید کنید اما همه ی آنها در یک فاز هستند و ممکن است همدیگر را خنثی یا تقویت کنند.

برخی از افراد تحمل شنیدن صداهای بسیار تیز در فرکانس های بالا را ندارند و برخی دیگر از افراد به فاز بسیار حساس هستند. حقیقت این است که ،اکثریت افراد ممکن است فاز را اصلا تشخیص ندهند مگر اینکه گوش های آنها برای شناسایی این امر تربیت شده باشد. یک منبع خارج از فاز وقتی به گوش صدابردار می رسد انگار یک چیزی کم دارد.طوری  که شنونده به طور واضح  احساس می کند یه چیزی اشتباه است،آنها به طور دقیق نمی توانند بگویند چه چیزی مشکل دارد.در واقع تشخیص مشکل فاز کار بسیار سختی است. برخی اوقات وقتی دو لاین وکال روی هم می افتند صدای رباتی شکل به شما می دهند. وقتی یک ساز ضبط شده با دو میکروفون رو گوش می دهید زمان که مشکل فاز داشته باشد.احساس می کنید رنگ و جنس صدا عوض شده است و یک صدای بسیار خفیف متالیک شکل می شنوید.در فرکانس های پایین وقتی کیک ،بیس و ساب مشکل فاز داشته باشد در چند ثانیه کیک بسیار بلند است و یک جا افت صدای فاحش دارد.در واقع تداخل فرکانس ها باعث کنسل و در یک جا باعث تشدید صداها می شوند.خیلی وقتی این مشکل فاز در قسمت low و low-mid  می باشد.

برای حل مشکل فاز شما چندین راه حل دارید:

1. اگر شما در ضبط صدا از میکروفون گذاری نزدیک توسط دو یا چند میکروفون استفاده می کنید، اما یه چیزی صدا را از بین می برد،به صورت آهسته موقعیت میکروفون را تغییر دهید.به طور معمول شما کپسول میکروفون رو باید کمتر از چند سانتی‌متر تغییر دهید.شما می توانید برای تغییر مکان از یکی از دوستان خود کمک بگیرید در حالی که او موقعیت رو تغییر می دهد شما به صدای ضبط شده گوش دهید تا مشکل برطرف شود.
2. برای ترک های استریو از قاعده ی 3 به 1 استفاده کنید.این قانون به شما می گوید به هر میزان که یک میکروفون را به منبع اصلی نزدیک می کنید میکروفون دیگر را 3 برابر دورتر کنید.
3. اگر شما یک صدا را در دو ضلع مختلف ضبط می کنید(به عنوان مثال بالا و پایین)، شما ممکن است صدایی را ضبط کنید که تقریبا 180 خارج از فاز است.( Snare drum یک نمونه است).در اینگونه مواقع ، سعی کنید فاز ترک صوتی را تغییر دهید.اگر به طور ناگهانی صدای بیس و یا فرکانس‌های مید را شنیدید ،پس شما به نتیجه‌ی درستی دست یافته‌اید.
4. گاهی اوقات معکوس کردن فاز به درستی جواب نمی دهد.و ممکن است فقط یک مشکل را حل کند و هنوز صدایی تقریبا فازی دیگری را تولید کند.برای این گونه مواقع ، حرکت قطبی  را امتحان کنید.
5. گاهی اوقات اضافه کردن تاخیر زمانی بسیار کمی ممکن است مشکل را حل کند.
6. در مواقعی که از پراسس کردن پارالل استفاده می کنید.و مشکل فاز را می شنوید شما نیاز به تاخیر زمانی دارید که با استفاده از دیلی می توانید این مشکل را حل کنید.

نتیجه گیری:

برخی از افراد تصور می کنند که مشکل فاز بدترین اتفاق ممکن است، اما واقعا اینطور نیست. مطمئناً ،شما با یک ترکیب منسجم تر از فاز میکس بهتری خواهید داشت ، اما خود را بیش از حد حساس نکنید تا هر چیز کوچکی را فاز بشناسید.شما باید گوش‌های خود را به نحوی تربیت کنید که بتواند موارد با اهمیت در میکس را شناسایی کند.